Valeriaan: een oude oplossing voor moderne problemen
door Floris Biesemans op Feb 07, 2023
Valeriaan is een kruid dat al duizenden jaren wordt gebruikt om stress en slaapproblemen te verlichten. Het is afkomstig uit Europa en Azië en wordt beschouwd als een van de meest krachtige en veelzijdige kruiden ter wereld. De plant komt voornamelijk voor in Eurazië, en komt in België en Nederland in de meeste gebieden algemeen voor. Uit de kale stengel van de plant kan een extract verkregen worden. De bestanddelen hieruit worden vaak gebruikt in rustgevende middelen. De plant is gekend binnen de fytotherapie (of kruidengeneeskunde), en werd al gebruikt in het oude Griekenland. Valeriaan wordt vaak gebruikt in de vorm van supplementen, thee en pillen en wordt gezien als een natuurlijke oplossing voor moderne problemen, zoals angst en slaapstoornissen. In deze inleiding zullen we de functies van valeriaan bespreken en kijken naar de geschiedenis en toepassingen van dit krachtige kruid.
De voordelen van valeriaan
Valeriaan heeft verschillende positieve effecten op de nachtrust. Hieronder vind je enkele van de meest opvallende effecten van valeriaan op het slapen:
- Verbetert de slaapkwaliteit: Valeriaan werkt door de productie van GABA (gamma-aminoboterzuur) te bevorderen, een chemische stof in de hersenen die verantwoordelijk is voor het bevorderen van ontspanning en slaap. Hierdoor kan valeriaan de slaapkwaliteit verbeteren door de hersenen te helpen ontspannen en sneller in slaap te vallen.
- Vermindert slaapstoornissen: Valeriaan werkt ook door het niveau van serotonine en dopamine, twee neurotransmitters die bijdragen aan een goed humeur en slaap, te verhogen. Hierdoor kan het kruid ook helpen bij het verminderen van slaapstoornissen zoals slaapangst en slaapproblemen.
- Kalmeert de hersenen: Valeriaan werkt kalmerend en ontspannend, waardoor het de angst en spanning vermindert die stress met zich meebrengt. Hierdoor kan het kruid de hersenen helpen kalmeren en bevorderen dat mensen sneller in slaap vallen.
De werking van valeriaan
De werking van valeriaan varieert van persoon tot persoon en hangt af van verschillende factoren, zoals de dosering, de vorm waarin het wordt ingenomen en de individuele gevoeligheid voor het supplement. Hoe het kruidenmiddel exact werkt is niet bekend. Het werkt ook niet bij iedereen even goed. De werking op het lichaam is grotendeels te wijten aan de interactie tussen valereenzuur (1 van de actieve stoffen in valeriaan) en GABA in de hersenen. GABA staat voor gamma-aminoboterzuur, een stof die de impulsen in de hersenen en het zenuwstelsel reguleert. Een tekort aan GABA kan zich uiten in angst, stress en slapeloosheid, en wordt onder meer veroorzaakt door ouderdom, ongezonde voeding, alcohol of stress.
Meestal duurt het ongeveer een half uur tot een uur voordat de effecten van valeriaan zichtbaar worden. Sommige mensen merken de effecten eerder en sommige later. De meeste mensen rapporteren een verbetering van de slaap en een verhoogd gevoel van ontspanning na het nemen van valeriaan.
De werkingsduur van valeriaan varieert ook en is meestal tussen de 4 en 8 uur. Dit betekent dat de effecten van valeriaan ongeveer 4 tot 8 uur aanhouden na inname.
De toepassingsgebieden van valeriaan
Valeriaan is verkrijgbaar in verschillende vormen, waaronder:
- Valeriaan pillen: Valeriaanpillen zijn een van de meest populaire vormen van valeriaan. Ze bevatten valeriaanwortelextract en kunnen in een dosering van 100-500 mg worden genomen.
- Valeriaan supplementen: Valeriaansupplementen bevatten meestal valeriaanwortelextract in combinatie met andere kruiden of stoffen die kunnen bijdragen aan de slaap en ontspanning.
- Valeriaan gummies: Valeriaangummies zijn een lekker en gemakkelijk te nemen alternatief voor pillen en supplementen. Ze bevatten valeriaanwortelextract en worden gebruikt om angst en stress te verminderen en de nachtrust te bevorderen.
Het is belangrijk om te weten dat valeriaan in verschillende vormen verschillende sterktes en effecten kan hebben. Het is daarom belangrijk om de producten zorgvuldig te onderzoeken en aan te schaffen bij een betrouwbare bron.
Als je valeriaan graag wenst te nemen om slaapproblemen te verhelpen of een relaxerend effect te krijgen, raden wij aan deze te combineren met andere ingrediënten zoals
Voor betere slaap:
- melatonine
- L-theanine
- Vitamine B6
Voor verlichten van stress en spanning:
- L-theanine
- GABA
- Ashwagandha
- Citroenmelisse
Valeriaan thee
Valeriaan is verkrijgbaar in thee-vorm, meestal als losse theebladeren of als theezakjes. De thee bevat het extract van valeriaanwortel en kan worden gezet door de theebladeren of zakjes in heet water te laten trekken. Het drinken van valeriaanthee kan helpen bij het bevorderen van ontspanning en het verbeteren van de slaap.
Het is belangrijk om te weten dat de concentratie van valeriaan in thee varieert en dat het gebruik ervan niet altijd even effectief is als andere vormen van valeriaan, zoals gummies of supplementen. Het is daarom aanbevolen om aandacht te besteden aan de concentratie van valeriaan in de thee en de aanbevolen dosering.
Zijn er risico’s aan de inname van valeriaan?
Valeriaan is als grotendeels veilig beschouwd voor volwassenen die het gebruiken volgens de aanbevolen doseringen. Echter, er zijn enkele risico's die verbonden zijn aan het gebruik van valeriaan, waaronder:
- Interacties met medicijnen: Valeriaan kan interacties hebben met bepaalde medicijnen, waaronder sommige antidepressiva, anticonvulsiva en slaapmedicijnen. Het is daarom belangrijk om altijd een arts te raadplegen voordat u begint met het gebruik van valeriaan.
- Bijwerkingen: Bij sommige mensen kunnen bijwerkingen optreden bij het gebruik van valeriaan, waaronder vermoeidheid, duizeligheid en hoofdpijn.
- Valeriaan zwangerschap: Er is weinig bekend over de effecten van valeriaan op zwangere vrouwen en hun ongeboren kinderen. Het is daarom aanbevolen om valeriaan niet te gebruiken tijdens de zwangerschap, tenzij dit wordt aanbevolen door een arts.
Meer lezen? Lees onze blog Slaapproblemen – wat is het en hoe kom je er van af?