Vermoeidheid na stoppen met alcohol: oorzaken en oplossingen

Stoppen met alcohol is een moedige beslissing die tal van voordelen voor je gezondheid en welzijn kan opleveren. Maar voor veel mensen brengt het ook een onverwacht probleem met zich mee: slaapproblemen.

Hoe komt dit? En nog belangrijker: wat kun je eraan doen? In dit uitgebreide artikel duiken we in de wetenschap achter je slaapproblemen bij het afkicken van alcohol.

Hoe alcohol je slaap saboteert

Alcohol kan je in eerste instantie slaperig maken, maar het verstoort je slaapkwaliteit enorm. Dit komt doordat alcohol een kalmerend effect heeft op je centrale zenuwstelsel, waardoor je sneller in slaap valt. Maar zodra je lever begint met het afbreken van de alcohol, ontstaan er bijproducten die je remslaap of droomfase verstoren.

Wat is remslaap en waarom is het belangrijk?
REM-slaap is de fase waarin we dromen en waarin ons brein emotionele ervaringen verwerkt en het geheugen versterkt. Onderzoek heeft aangetoond dat alcohol de duur en kwaliteit van deze fase aanzienlijk kan verminderen, wat leidt tot een minder herstellende slaap en zelfs nachtmerries. Het gevolg? Je wordt vaker wakker en voelt je minder uitgerust, zelfs als je acht uur in bed hebt gelegen.

Welke invloed heeft stoppen met drinken op je nachtrust?

Als je stopt met drinken, krijgt je lichaam te maken met een soort “rebound-effect”. Tijdens het drinken onderdrukt alcohol bepaalde neurotransmitters, zoals glutamaat, die verantwoordelijk zijn voor hersenactiviteit en alertheid. Zodra je stopt met alcohol, komt deze activiteit in volle hevigheid terug, wat kan leiden tot:

Slapeloosheid: Het ontbreken van de kalmerende effecten van alcohol kan ervoor zorgen dat je moeilijker in slaap valt.
Onderbroken slaap: Je wordt vaker wakker gedurende de nacht.
Levendige dromen of nachtmerries: Door het herstel van de REM-slaapfase kunnen dromen intens en storend zijn.

Een studie gepubliceerd in Alcoholism: Clinical & Experimental Research toonde aan dat het tot zes weken kan duren voordat de slaap van ex-alcoholgebruikers zich volledig herstelt. Dit komt omdat je lichaam tijd nodig heeft om neurotransmitters weer in balans te brengen.

Waarom is chronisch slaaptekort gevaarlijk?

Langdurig slecht slapen heeft ernstige gevolgen voor je gezondheid. Chronisch slaaptekort is gelinkt aan:

Gewichtstoename: Een verstoorde slaap beïnvloedt hormonen zoals leptine en ghreline, die honger en verzadiging reguleren.
Psychische problemen: Gebrek aan slaap kan angst en depressie verergeren.
Verhoogd risico op chronische ziekten: Denk aan hartziekten, diabetes en een verzwakt immuunsysteem.

Het is dus cruciaal om je slaapkwaliteit serieus te nemen, vooral als je recent bent gestopt met drinken.

Natuurlijke manieren om je slaap te verbeteren

Creëer een consistente slaaproutine: Ga elke dag op hetzelfde tijdstip naar bed en sta op dezelfde tijd op, zelfs in het weekend.
Vermijd blauw licht: Schermen zoals telefoons en laptops stralen blauw licht uit, wat de aanmaak van melatonine, het slaaphormoon, onderdrukt. Probeer minstens een uur voor het slapengaan schermen te vermijden.
Een supplement met deze ingrediënten:
- Valeriaanextract: Valeriaan is afkomstig van de wortel van de valeriaanplant. Valeriaan draagt bij tot een natuurlijke slaap.
- L-theanine: L-theanine is een aminozuur dat vaak in ontspannende thee voorkomt en veel wordt gebruikt in supplementen.
- Melatonine: Melatonine is een natuurlijk lichaamseigen hormoon. Het speelt een rol bij het reguleren van je slaap-waakcyclus.
- Vitamine B6: Vitamine B6 draagt bij aan de normale werking van het zenuwstelsel en ondersteunt een gezonde psychologische functie.
Mindfulness en ademhalingstechnieken: Diepe buikademhaling en meditatie verlagen cortisol (het stresshormoon) en helpen je lichaam te ontspannen.