De oorzaken van concentratieproblemen
door Floris Biesemans op Feb 15, 2023
Moeite met focussen? Je bent zeker niet alleen. Maar hoe komt het nu dat we ons soms niet goed kunnen concentreren? We sommen de vaakst voorkomende redenen voor jou op in deze blog.
Gebrek aan slaap
Slaap is essentieel voor de hersenfunctie en het reguleren van de cognitieve prestaties. Een gebrek aan slaap kan leiden tot een verminderde concentratie, aandacht en cognitieve functie. Dit komt omdat slaap een belangrijke rol speelt in de consolidatie van herinneringen en het verwerken van informatie. Tijdens de slaap worden nieuwe informatie en ervaringen geconsolideerd en opgeslagen in het geheugen. Een gebrek aan slaap kan leiden tot een verminderde capaciteit om nieuwe informatie op te slaan en te onthouden, waardoor het moeilijker wordt om te focussen en taken uit te voeren.
Veranderingen in hormoonspiegels
Veranderingen in hormoonspiegels kunnen een aanzienlijke invloed hebben op de hersenfunctie en het reguleren van cognitieve prestaties. Hormonale schommelingen kunnen bijvoorbeeld optreden tijdens de zwangerschap of menopauze, waardoor vrouwen gevoeliger worden voor concentratieproblemen.
Tijdens de zwangerschap kunnen veranderingen in de hormoonspiegels, zoals oestrogeen en progesteron, leiden tot een verminderde concentratie en aandacht. Deze hormonen hebben een invloed op de chemische stoffen in de hersenen die betrokken zijn bij de cognitieve functie en het geheugen. Vrouwen kunnen moeite hebben om zich te concentreren en dingen te onthouden, wat wordt toegeschreven aan de hormonale veranderingen.
Tijdens de menopauze kunnen ook veranderingen in de hormoonspiegels leiden tot concentratieproblemen. Een daling van de oestrogeenspiegels wordt geassocieerd met symptomen zoals vermoeidheid, stemmingswisselingen en concentratieproblemen.
Omgevingsfactoren
Omgevingsfactoren, zoals lawaai en overstimulatie, kunnen een aanzienlijke invloed hebben op concentratie en cognitieve prestaties. Dit is te verklaren door de manier waarop de hersenen werken en hoe ze informatie verwerken.
Wanneer we worden blootgesteld aan te veel lawaai of overstimulatie, kan ons brein moeite hebben om de aandacht vast te houden op de taak die we aan het uitvoeren zijn. Dit komt doordat de hersenen voortdurend worden afgeleid door de prikkels in de omgeving. Het gevolg hiervan is dat we meer moeite hebben om ons te concentreren, en dat onze cognitieve prestaties afnemen.
Studies hebben aangetoond dat overmatige blootstelling aan lawaai kan leiden tot veranderingen in de hersenen, zoals vermindering van de grijze stof in de auditieve cortex. Dit kan resulteren in verminderde cognitieve prestaties, waaronder concentratieproblemen. Bovendien kan overstimulatie van de zintuigen, zoals het zien van te veel visuele prikkels, ook leiden tot cognitieve overbelasting en verminderde concentratie.
Ouderdom
Ouderdom en leeftijdsgerelateerde cognitieve achteruitgang kunnen bijdragen aan concentratieproblemen. Naarmate we ouder worden, kunnen de hersenen minder goed functioneren, wat kan leiden tot cognitieve problemen, zoals vermindering van de concentratie, het geheugen en de aandacht.
Dit komt doordat de hersenen veranderingen ondergaan naarmate we ouder worden, zoals een afname van de hersenvolume en vermindering van de verbindingen tussen verschillende delen van de hersenen. Deze veranderingen kunnen leiden tot verminderde cognitieve prestaties, waaronder concentratieproblemen.
Bovendien kunnen ouderdom en cognitieve achteruitgang geassocieerd worden met verschillende medische aandoeningen, zoals dementie, de ziekte van Alzheimer en Parkinson. Deze aandoeningen kunnen ook leiden tot concentratieproblemen.
Slechte eetgewoonten
Slechte voeding en dieet kunnen bijdragen aan concentratieproblemen. Onze hersenen hebben een constante aanvoer van voedingsstoffen nodig om optimaal te functioneren. Een ongezond dieet kan ervoor zorgen dat de hersenen niet de juiste voedingsstoffen krijgen die nodig zijn voor optimale werking, wat kan leiden tot concentratieproblemen.
Een dieet dat rijk is aan suiker en bewerkte voedingsmiddelen kan bijvoorbeeld leiden tot schommelingen in de bloedsuikerspiegel, waardoor je je moe en lusteloos kunt voelen. Dit kan zich uiten in concentratieproblemen en verminderde cognitieve prestaties.
Bovendien kan een tekort aan bepaalde voedingsstoffen, zoals omega-3 vetzuren, B-vitaminen en ijzer, ook leiden tot concentratieproblemen. Deze voedingsstoffen zijn nodig voor de productie van neurotransmitters en andere stoffen die belangrijk zijn voor het functioneren van de hersenen.
Alcohol en drugs
Alcohol en drugs oefenen een invloed uit op de hersenen en kunnen leiden tot veranderingen in de neurochemie, de communicatie tussen neuronen en de hersenfunctie.
Alcohol is een depressivum en heeft een verdovende werking op het centrale zenuwstelsel. Het kan leiden tot verminderde concentratie en coördinatie, en kan de informatieverwerking in de hersenen vertragen. Zwaar alcoholgebruik kan ook leiden tot permanente cognitieve stoornissen.
Drugs zoals cocaïne en amfetamines kunnen de aandacht en alertheid tijdelijk verhogen, maar bij herhaaldelijk gebruik kan het leiden tot verminderde concentratie, geheugenverlies en cognitieve stoornissen.
Heb jij concentratieproblemen? Lees dan zeker ook onze blog Ik heb concentratieproblemen – wat nu?